Hemen her hafta kapalı alanda çalışan işçilerin zehirlendiğine hatta öldüğüne dair haberler okuyoruz. 14 Aralık 2020 de Denizli'de inşaatta çalışan işçiler bahçedeki foseptiğe dolan suyu temizlemek isterken pompanın egzozundan çıkan gazdan zehirlendi. 8 işçiden 3'ü çukurda, biri kaldırıldığı hastanede öldü. 9 Ocak 2021'de Bursa İnegöl Organize Sanayi bölgesindeki bir tekstil fabrikasında çalışan 20 işçi boyadaki kimyasal gazdan zehirlenerek hastaneye kaldırıldı. Bu ölümleri ve zehirlenmeye bağlı sağlık sorunlarını, çalışma ortamı ile ilgili değerlendirmeleri kurallara uygun yaparak önlemek mümkün.

Depo, kuyu, tünel veya benzeri izole edilmiş alanlarda zehirleyici gazların birikme olasılığı yüksektir. Bu tür alanlarda çalışmaya başlamadan önce zehirlenme riski olup olmadığı değerlendirilmeli ve çalışma izin ve kuralları bu riskler gözönüne alınarak belirlenmelidir. Kapalı alanların güvenli olduğundan emin olmak için, alanın içine girmeden önce içerdeki gazlar kontrol edilmelidir. Böyle bir kontrol için kişi çalışılacak alanın dışında kalmalı ve pompalı bir dedektör yardımıyla içerdeki havayı örnekleyerek çalışma için uygun olup olmadığını denetlemelidir. Çalışma devam ederken oluşabilecek tehlikeler gözönüne alınarak, ortamdaki gazlar çalışanlar içeri girdikten sonra da sürekli olarak izlenmelidir.

Güvenlikten emin olmak için ölçümlerin usulune uygun olarak yapılması gerekir. Ölçümlerin doğru ve güvenilir sonuçlar vermesi için aşağıdaki unsurlara özen gösterilmelidir.

• Dedektör kalibrasyonunun doğru yapıldığından ve kalibrasyon periyodunun dolmadığından emin olunmalıdır. Kalibrasyon periyodu geçmiş dedektörler ölçüm hataları yapabilir ve risk yaratabilir.

• Kapalı alanda ölçüm yapılmadan önce, gaz dedektörünün pompasıyla içinde tespit edilecek gaz bulunan numune tüpünden ölçüm yapılarak tüpteki gaz derişimi ile karşılaştırılmalı, dedektörün doğru sonuç verdiğinden ve  doğru çalıştığından emin olunmalıdır.

• Numune gaz tüpü sıcaklığına dikkat edilmeli ve hedef gazın parlama noktası sıcaklığının üzerinde olduğundan emin olunmalıdır. Bazı durumlarda tüp sıcaklığı çok düşükken yapılan örneklemelerin yanlış sonuçlar doğurduğu görülmüştür.

• Yalnızca Prosense tarafından sağlanan sertifikalı numune tüpünü kullanılmalıdır.

• Örnekleme yaparken hortum uzunluğunu olabildiğince kısa tutulmalıdır.

• Gazın dedektöre ulaşması için yeterli süre beklenmelidir. Her bir metre başına en az 3 saniye ve sensörün normal T90 tepki süresi kadar (30-40 saniye) beklemelisiniz.

• Klor, Ozon, kükürtdioksit gibi reaktif gazlar ile ilgili işlem yapıyorsanız, bu gazlar temas ettiği malzemeler ile reaksiyona gireceği için sensöre ulaşan gaz derişimi gerçekte varolandan daha az olabilir ve ölçülen değerin daha düşük çıkmasına yol açar. Bu nedenle reaktif gazlarla çalışırken gaza uygun aksesuarların kullanılması çok önemlidir. Ölçüm yapılırken Teflon, FEP veya PTFE hortum ve aksesuarlar (bağlantı elemanı, kalibrasyon başlığı vb) kullanılmalıdır. Hortum uzunluğu olabildiğince kısa tutulmalıdır (<50 cm) ve ek bağlantı yapılmamalıdır. Ölçmeye başlamadan önce, ilk absorpsiyonun gerçekleşmesi için numune gazın regülatörden ve hortumdan en az 3 dakika akmasına izin verilmelidir.

• Doğru sonuçlar alabilmek için dedektörün kalibrasyonu yapılırken veya sahada ölçüm yapılırken aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:
    • Gaz akış hızı dakikada 0,5 litre olarak ayarlanmalıdır.
    • Paslanmaz çelik regülatörler kullanılmalıdır
    • Kullanılan dedektör modeline uygun olan kalibrasyon adaptörü veya gaz örnekleme başlığı kullanılmalıdır.

Tüm bu unsurlara uyulduğunda pompalı dedektörlerle yapılan kapalı alanlara giriş öncesi kontroller doğru sonuçlar alınmasını sağlayarak çalışanların güvenliğini artıracaktır. Bunlara özen gösterilmediğinde ölüm ve sakatlıkları önlemek mümkün olmaz.

Prosense sizlere teknoloji ve uygulama ile ilgili detayları sağlamaktan memnuniyet duyar.

Haber Linkleri;

https://www.gazeteduvar.com.tr/egzoz-gazindan-zehirlenen-8-isciden-3u-oldu-haber-1507280
https://tr.sputniknews.com/turkiye/202101091043543084-20-isci-boyadaki-kimyasal-gazdan-zehirlendi/