C4H10-2-metil-1-propan
2-Metil-1-propan (C₄H₁₀), izobütan olarak bilinen dallanmış yapılı, yanıcı ve uçucu bir alkan olup, soğutucu gaz ve aerosol itici olarak yaygın kullanılır.
2-Metil-1-propan (C₄H₁₀) – Özellikleri, Kullanım Alanları ve Güvenlik Bilgileri
Kimyasal Adı: 2-Metil-1-propan
Yaygın Adı: İzobütan
Kimyasal Formül: C₄H₁₀
Kimyasal Sınıf: Alkan, doymuş hidrokarbon
Fiziksel Hâli: Renksiz, kokusuz gaz (basınç altında sıvılaşabilir)
Fiziksel ve Kimyasal Özellikler:
2-Metil-1-propan, bir merkezi karbon atomuna bağlı üç metil grubu ve bir hidrojen içeren dallanmış zincirli bir alkan yapısına sahiptir.
Kaynama noktası: –11.7°C, erime noktası: –159.6°C, yoğunluk (gaz halinde): ~2.51 kg/m³
Kimyasal olarak inerttir ancak çok yanıcıdır. Buhar basıncı yüksek olduğundan basınçlı kaplarda sıvı hâlde tutulabilir.
Endüstride R600a soğutucu gazı, LPG katkısı ve aerosol itici gazı olarak yaygın şekilde kullanılır.
Kullanım Alanları:
-
✅ Soğutucu gaz (R600a) → ev tipi buzdolabı ve dondurucularda çevre dostu alternatif
-
✅ LPG katkısı → enerji sistemlerinde ve mutfak tüplerinde
-
✅ Aerosol endüstrisi → kozmetik, temizlik ve teknik ürünlerde itici gaz olarak
-
✅ Yanıcılık testi ve güvenlik kalibrasyonları için referans gaz
-
✅ Petrokimya prosesleri → izobüten ve tert-bütanol üretimi için öncül
Güvenlik Bilgileri:
⚠️ Çok yanıcıdır, düşük sıcaklıkta bile hava ile patlayıcı karışım oluşturabilir
❗ Yüksek buharlaşma riski, kapalı alanlarda boğucu etkiler yaratabilir
⚠️ Basınç altında sıvı hâlde saklandığında patlama riski taşır
✅ Depolama: yangına dayanıklı, basınçlı kaplarda, iyi havalandırılan alanlarda yapılmalıdır
✅ KKD: antistatik elbise, patlamaya dayanıklı ekipman, gaz dedektörü, gözlük ve eldiven