Siyanohidrin-2-propanon (C₄H₇NO), aseton siyanohidrin olarak bilinen, metil metakrilat üretiminde kullanılan toksik ve son derece tehlikeli bir siyanohidrin türevidir.

Siyanohidrin-2-propanon (C₄H₇NO) – Kimyasal Özellikleri, Endüstriyel Kullanımı ve Güvenlik Bilgileri

Kimyasal Adı: Siyanohidrin-2-propanon

IUPAC Adı: 2-Hidroksi-2-metilpropanonitril

Yaygın Adı: Aseton Siyanohidrin

Kimyasal Formül: C₄H₇NO

Kimyasal Sınıf: Alfa-hidroksi nitril (siyanohidrin grubu)

Fiziksel Hâli: Uçucu, keskin kokulu, renksiz sıvı

Fiziksel ve Kimyasal Özellikler:

Siyanohidrin-2-propanon, reaktif ve toksik bir bileşik olup polar özellikler taşır.
Kaynama noktası yaklaşık 120°C, erime noktası ise –19°C'dir.
Suda kısmen çözünür, alkol ve eter gibi organik çözücülerle uyumludur.
Kimyasal yapısında hem nitril hem de hidroksil grubu bulunur; bu da bileşiği hem nükleofilik hem de elektrofilik hale getirir.
Isıtıldığında veya asidik/bazik ortama maruz kaldığında hidrojen siyanür (HCN) açığa çıkarabilir – bu durum ciddi güvenlik önlemleri gerektirir.

Kullanım Alanları:

• ✅ Metil metakrilat (MMA) üretiminde ana öncül – PMMA plastikleri için

• ✅ Akrilik polimer kimyasında zincir başlatıcı ya da ara madde olarak

• ✅ Endüstriyel organik sentezlerde, nitril ve alkollü yapıların sentezinde

• ✅ Kimyasal mühendislik uygulamalarında – reaktif kütle transfer çalışmaları

• ✅ Yalnızca kontrollü tesislerde, özel reaktör sistemlerinde kullanım için uygundur

Güvenlik Bilgileri:

⚠️ Yüksek toksisiteye sahiptir, özellikle HCN salımı riski nedeniyle kritik tehlike grubundadır
❗ Solunması, cilt teması ve yutulması ağır sistemik toksisiteye neden olabilir
⚠️ İyi havalandırılmayan ortamlarda çok kısa sürede ölümcül etki gösterebilir
✅ Kullanımı tam kapalı sistem, otomatik izleme sensörleri ve acil durum gaz tahliye altyapısı gerektirir
✅ KKD: gaz geçirmez maske (HCN filtresi), neopren eldiven, kimyasal sızdırmaz giysi ve acil müdahale kiti